Bespreek uw idee! 06-236 704 11

Geschiedenis

200 JAAR FRIES
VAKMANSCHAP

Langenberg Jachtontwerp is een familiebedrijf dat zich in 1820 vestigde in het Friese Nieuwebrug. Al bijna 200 jaar houden generaties Langenberg zich bezig met het ontwerpen en bouwen van schepen. Waar het vroeger allemaal handwerk was en de werkzaamheden voornamelijk bestonden uit het repareren van vrachtschepen en het bouwen van houten plezierjachten, is Langenberg Jachtontwerp anno nu uitgegroeid tot een modern ontwerpbureau, waar particulieren, beroepsvaart en scheepswerven terecht kunnen voor Fries vakmanschap in de vorm van snijpakketten en maatwerk. Een reis door 200 jaar Langenberg historie én Nederlandse scheepsbouwgeschiedenis.

Grondlegger Hermanus Langenberg
1820: Reparatie van palingaken
Hermanus Langenberg begon in 1820 in het Friese Nieuwebrug als scheepsbouwer, nadat hun werf aan de IJssel bij Deventer door de Franse troepen van Napoleon was platgebrand. Vanuit Nieuwebrug bouwde en repareerde de familie Langenberg houten bedrijfsvaartuigen. Onder andere palingaken die met vis en paling op Londen voeren.

Hermanus Langenberg II
1910: Potloodschetsen en houten mallen
Rond 1910 werden de eerste zeil- en motorjachten gebouwd, van hout natuurlijk. Kleinzoon Hermanus maakte de ontwerpen vaak zelf: meestal niet meer dan een potloodschets, op basis waarvan de mallen van hout op ware grootte werden gemaakt. Wanneer er later een groter schip van hetzelfde model nodig was, werden de mallen wat verder uit elkaar gezet en in het midden wat bredere mallen toegevoegd. Het begin van schaalbare modellen.

Johannes Langenberg
1924:  Geklonken ijzeren jachten
Zoon Johannes had les gehad in scheepstekenen en het maken van berekeningen. Vanaf 1924 maakte hij de ontwerpen en begon de werf ook geklonken ijzeren jachten te bouwen. De techniek veranderde zeer sterk met de komst van het elektrisch lassen. Het was nu mogelijk veel lichter en sterker te bouwen dan met klinkverbindingen.

Herman Langenberg
1955:  ’s Avonds ontwerp, overdag bouw
Herman Langenberg, zoon van Johannes, had op zijn beurt in 1955 genoeg ervaring opgedaan om het tekenen en het ontwerpen van zijn vader over te nemen. Vanaf dat moment ontwierp hij de jachten. Dat gebeurde meestal ‘s avonds, zodat er overdag gebouwd kon worden. Het ontwerpen was in 1955 nog geheel handwerk, op papier dat door veranderende luchtvochtigheid groter en kleiner werd, met strooklatten die braken als de kromming te groot werd en met inkt die vlekken gaf. Berekeningen moesten op papier en uit het hoofd gedaan worden. Alleen al een stabiliteitsberekening kostte enkele dagen.

1963: eerste stalen multiknikspant van Europa
Omdat Herman de schepen zelf ontwierp én bouwde, was hij altijd bezig om het bouwen eenvoudiger en sneller te maken. In 1962 tekende hij het eerste stalen multiknikspant zeiljacht, dat in de zomer van 1963 in de vaart kwam. Dit was het eerste stalen multiknikspant zeiljacht in Europa. Door de komst van betere tekenpennen en polyester tekenfilm, die niet meer zo sterk reageerden op invloeden van vocht en temperatuur, was het niet meer nodig om een spantenvloer te maken en werden de plaatuitslagen in de tekenkamer gemaakt.

1968: elektronische rekenmachines en zelfbouwontwerpen
Kort daarop kwamen de eerste betaalbare mechanische rekenmachines met geheugen op de markt. Dat alles maakte dat de tekeningen steeds nauwkeuriger werden en er veel meer berekeningen gedaan konden worden. Ondertussen verkocht Herman steeds meer tekeningen aan andere werven en aan zelfbouwers. Met de plaatuitslagen bespaarden veel werven tijd.

1977: computerberekeningen en programmeerobstakels
Vanaf het begin is Herman met computers bezig. De eerste computer die hij aanschafte, was een TRS 80 van Tandy, waarmee hij de berekeningen maakten en die vervolgens met een plotter uitprintte. Ook konden de plaatuitslagen van de rompen met de computer gemaakt worden door het invoeren van de spantenlijst. Het ontwikkelen kostte heel veel tijd. Dat betekende overdag bouwen, ‘s avonds tekenen en ‘s nachts programmeren. Toen alles goed draaide zonder al te veel bugs, kwam de PC op de markt. Een heel andere machine met een heel ander besturingssysteem, zodat de programma’s van de TRS 80 er niet meer op draaiden zonder alles opnieuw te moeten programmeren.

1979: patent op Rondgejoggelde bouwwijze
Ondertussen bedacht Herman in 1979 een nieuwe bouwwijze, die werd gepatenteerd als Rondgejoggeld®: een snelle en eenvoudige bouwwijze voor metalen rondspant rompen. Minimaal 15% besparing in tijd en zeer geschikt voor het bouwen van rondspant schepen door onervaren scheepsbouwers. Het specialistische werk werd bij Herman in de tekenkamer gedaan.

“In de 55 jaar dat ik mij met jacht- en scheepsbouw heb beziggehouden, is er meer veranderd dan in de vele duizenden jaren daarvoor”

Herman Langenberg
Scheepsontwerper en -bouwer van 1955-2010

1995: verdere digitalisering
Van jongs af aan was zoon Hans Langenberg al onderdeel van het bedrijf. Het vak kreeg hij met de spreekwoordelijke paplepel ingegoten en na zijn HBO-opleiding ging hij fulltime met zijn vader samenwerken. Ze legden zich steeds meer toe op moderne technieken en digitalisering van jachtontwerpen en snijpakketten voor zelfbouw. In 2010 deed Herman voorgoed een stap terug en werd Hans de hoofdontwerper.

1998: maatwerk en prefab betimmering
Door Multi-Surf, MS Dev, Hydro en de opkomst van de CNC machine veranderde er nog meer, vooral in de staal en aluminium jachtbouw. Tegenwoordig wordt er op veel werven alleen nog maar geassembleerd. Zeker nu ook de houten betimmering en indeling met behulp van M-Surf en MS-Dev door een CNC machines uitgefreesd wordt, vóór de assemblage wordt gelakt en geschilderd, en daarna geheel op maat in de in het schip wordt geplaatst.

2018: snijpakketten en maatwerk
Momenteel houdt Hans zich vooral bezig met het ontwerpen van zeil- en motorjachten, sloepen en vletten met een lengte van 5 tot 25 meter en levert hij hiervoor kant-enklare snijpakketten en maatwerk. Ook wordt hij gevraagd door werven om exclusieve ontwerpen te maken voor nieuwe en bestaande lijnen. Ook de beroepsvaart, provincies en gemeenten weten hem te vinden voor ontwerp-oplossingen waarin alle kennis van 200 jaar Langenberg Jachtontwerp besloten ligt.